Μέχρι και τις 14 Σεπτεμβρίου 2012 παρατείνεται για τέταρτη κατά σειρά φορά η διαδικασία υποβολής δηλώσεων τακτοποίησης των αυθαιρέτων κατασκευών του Ν.4014/2011. Την απόφαση αυτή έλαβε η ηγεσία του ΥΠΕΚΑ μετά από κύκλο συναντήσεων συνεργασίας με τη διοίκηση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) το οποίο πρότεινε, μεταξύ άλλων, την παράταση «για προφανείς κοινωνικούς και οικονομικούς λόγους, που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες πολίτες, για λόγους που υπαγορεύονται από το δημόσιο συμφέρον, αλλά και λόγω προβλημάτων που αφορούν σε δυσλειτουργίες της διοίκησης».

Η απόφαση έχει ήδη υπογραφεί σε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) από τον υπουργό Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γρηγόρη Τσάλτα και από τον υπουργό Οικονομικών Γιώργο Ζανιά, καθώς με τη συγκεκριμένη απόφαση «δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού» και έχει σταλεί προς δημοσίευσή σε φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως.

Στις ίδιες συναντήσεις διαμορφώθηκε, επίσης, το πλαίσιο κοινών αποφάσεων και δραστηριοτήτων ΥΠΕΚΑ και ΤΕΕ, βάσει του οποίου το Επιμελητήριο είναι έτοιμο να ενεργοποιήσει από την Τρίτη 19 Ιουνίου 2012 τη δεύτερη φάση της διαδικασίας ελέγχου και επεξεργασίας των δηλώσεων αυθαιρέτων, που ήδη έχουν υποβληθεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του.

Επίσης, αποφασίστηκε να εκδοθεί εγκύκλιος που αφορά ειδικά πρότυπα «δελτίων τρωτότητας των κτιρίων», αναλόγως της κατηγορίας τους. Το ΤΕΕ πρόκειται να δώσει τις απαραίτητες οδηγίες χρήσης για το λογισμικό σύστημα και για ό,τι άλλο τυχόν απαιτηθεί.

Συμφωνήθηκε παράλληλα, η δοκιμαστική λειτουργία του συστήματος και η άμεση έκδοση οδηγίας από το ΥΠΕΚΑ για το προβλεπόμενο διάγραμμα κάλυψης των προς εξέταση κτιρίων, ανάλογα με τις κατηγορίες κτιρίων, με στόχο να μην υπάρχουν προβλήματα από ασάφειες και ερμηνείες και τα στοιχεία να συμπεριληφθούν στο ηλεκτρονικό σύστημα κατά τη δοκιμαστική λειτουργία.

Επίσης, συμφωνήθηκε και το περιεχόμενο του σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) για την εφαρμογή του θεσμού της «Ηλεκτρονικής Ταυτότητας του Κτιρίου», το οποίο είχε θεσμοθετηθεί προ διετίας. Στόχος είναι η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ σύντομα να βρει έτοιμο το σχετικό ΠΔ για την προώθηση της εφαρμογής του.

Με την ολοκλήρωση της συνεργασίας, ο υπουργός ΠΕΚΑ Γρηγόρης Τσάλτας δήλωσε πως «με αυτές τις προβλέψεις συμπληρώθηκαν οι εκκρεμότητες, είναι πλέον δυνατή η ολοκλήρωση της ρύθμισης πολλών κατηγοριών αυθαίρετων κτιρίων και διευκολύνονται οι έλεγχοι για την πάταξη της αυθαιρεσίας, ενώ με την σύνταξη του σχεδίου ΠΔ για την "Ταυτότητα του Κτιρίου" μπαίνουν οι βάσεις για την επίλυση πολλών προβλημάτων του κτιριακού τομέα που χρονίζουν».

Τέλος, σημειώνεται ότι με απόφαση του υπουργού ΠΕΚΑ και μετά από εισήγηση του Πράσινου Ταμείου, μελετάται ο τρόπος για την απλοποίηση της διαδικασίας επιστροφής χρημάτων στους πολίτες, σε περιπτώσεις λαθών σε αιτήσεις για ρύθμιση αυθαιρέτων.

Είμαι και εγώ ένας από τους... παράνομους που τακτοποίησαν τον ημιυπαίθριο και τη σοφίτα τους πληρώνοντας το ανάλογο τίμημα στην πολεοδομία. Και τώρα που ήρθε η ώρα να υποβάλλω τη φορολογική μου δήλωση, πρέπει να αποτυπώσω αυτή την κίνηση αποκατάστασης της παρανομίας και στα έντυπα της εφορίας. Πως θα το κάνω και τι θα μου... κοστίσει;

Εύλογα τα ερωτήματα τα οποία εγείρονται από τουλάχιστον 500.000 Έλληνες που μπήκαν στο χορό της τακτοποίησης ημιυπαίθριων χώρων. Οι απαντήσεις που δίδονται στη συνέχεια, μπορεί να στενοχωρήσουν αρκετούς καθώς η τακτοποίηση του ημιυπαίθριου έχει δύο δυσάρεστες συνέπειες:

• Αυξάνει το τεκμήριο του ακινήτου
• Κουτσουρεύει την έκπτωση φόρου για στεγαστικά δάνεια που χορηγήθηκαν με στόχο την απόκτηση κύριας κατοικίας με επιφάνεια άνω των 120 τετραγωνικών μέτρων.
  

Πως δηλώνεται ο ημιυπαίθριος

Στη φετινή φορολογική δήλωση (έντυπο Ε1) θα δηλώσετε ΜΟΝΟ τους ημιυπαίθριους που τακτοποιήσατε με τον νόμο 3843/2010. Είναι ο νόμος περί τακτοποίησης των ημιυπαιθρίων. Το 2011, ψηφίστηκε και ο νόμος περί τακτοποίησης των αυθαιρέτων. Αν έχετε προχωρήσει σε τακτοποίηση ημιυπαιθρίων και με το συγκεκριμένο νόμο δεν θα το δηλώσετε φέτος αλλά του χρόνου. Προσοχή στο εξής: Δηλώνουμε φέτος μόνο ημιυπαίθριους. Ούτε σοφίτες, ούτε ημιυπόγεια, ούτε playroom. ΜΟΝΟ ημιυπαίθριους. Και τους δηλώνουμε ως κλειστούς χώρους στον πίνακα των τεκμηρίων. Δηλαδή, αν έχουμε ένα σπίτι με επιφάνεια 120 τετραγωνικών μέτρων και ημιυπαίθριο 30 τετραγωνικών ο οποίος τακτοποιήθηκε με τον νόμο 3843/2010, θα δηλώσουμε 150 τετραγωνικά και όχι 120 όπως πέρυσι. Στη δήλωση θα συμπεριληφθούν οι ημιυπαίθριοι που έχουν τακτοποιηθεί μέσα στο 2010 ή μέσα στο 2011. Με βάση εγκύκλιο που έχει εκδώσει το υπουργείο Οικονομικών, ως χρόνος τακτοποίησης των ημιυπαίθριων, θεωρείται η τοποθέτηση από την πολεοδομία της σφραγίδας για τη βεβαίωση της πληρότητας του φακέλου. Δεν σημαίνει ότι επειδή δεν έχετε εξοφλήσει ακόμη το πρόστιμο της τακτοποίησης, δεν θα δηλώσετε και τα τετραγωνικά.


Οι επιπτώσεις

Είναι προφανές ότι όσο περισσότερα τετραγωνικά εμφανίζεστε να χρησιμοποιείτε για την κάλυψη των στεγαστικών σας αναγκών, τόσο μεγαλύτερο είναι το τεκμήριο. Αν το εισόδημά σας δεν επαρκεί για την κάλυψη του τεκμηρίου, τότε είναι πιθανό να κληθείτε να πληρώσετε περισσότερο φόρο εισοδήματος. Να και ένα παράδειγμα.

Η κύρια κατοικία έχει επιφάνεια 120 τετραγωνικά με ημιυπαίθριο 30 τετραγωνικών μέτρων. Το τεκμήριο για τα 150 τετραγωνικά διαμορφώνεται στα 9100 ευρώ και όχι στα 5800 ευρώ, ποσό στο οποίο θα διαμορφωνόταν αν δεν είχε γίνει η τακτοποίηση του ημιυπαιθρίου. Προκύπτει μια διαφορά 3.300 ευρώ η οποία πρέπει να καλύπτεται από το δηλωθέν εισόδημα.


Και μείωση στην έκπτωση φόρου;

Αν το ακίνητο χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία και έχει αποκτηθεί με στεγαστικό δάνειο, ο ιδιοκτήτης δικαιούται έκπτωσης φόρου (το 10% επί των τόκων). Για να δοθεί αυτή η έκπτωση υπάρχουν δύο περιορισμοί. Η επιφάνεια του ακινήτου να μην ξεπερνάει τα 120 τετραγωνικά και το ποσό του δανείου να μην είναι μεγαλύτερο από τα 200.000 ευρώ. Αν τα ξεπερνάει, τότε η έκπτωση ψαλιδίζεται. Για παράδειγμα, ο ιδιοκτήτης πλήρωσε 6000 ευρώ το 2011 σε τόκους και κανονικά θα δικαιούνταν έκπτωση φόρου 600 ευρώ. Επειδή όμως το σπίτι είναι 150 τετραγωνικά μετά την τακτοποίηση και όχι 120, η έκπτωση περιορίζεται ως εξής. Το ποσό των 6000 ευρώ πολλαπλασιάζεται με τα 120 τετραγωνικά (η μέγιστη επιφάνεια για την υπολογισμό της έκπτωσης) και διαιρείται με την πραγματική επιφάνεια του ακινήτου δηλαδή τα 150 τετραγωνικά. Το ποσό που προκύπτει (4800 ευρώ) είναι το μέγιστο ποσό των τόκων που αναγνωρίζεται για τον υπολογισμό της έκπτωσης. Και επειδή η έκπτωση είναι το 10% επί των τόκων, προκύπτει ότι το φορολογικό όφελος πέφτει από τα 600 ευρώ που θα ήταν αν δεν υπήρχε η τακτοποίηση του ημιυπαιθρίου, στα 480 ευρώ.

Πηγή: imoney

«Όμηροι» παραμένουν εκατομμύρια ιδιοκτήτες που έχουν υπαχθεί στον νόμο για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων, ακόμη και εκείνοι που έχουν καταβάλει το σύνολο του ειδικού προστίμου, καθώς οκτώ μήνες μετά την έναρξη ισχύος της απόφασης του ΥΠΕΚΑ, παραμένουν εκκρεμότητες οι οποίες δεν επιτρέπουν την περαίωση της διαδικασίας.Οι αποφάσεις οι οποίες θα καθορίζουν τα σχετικά με το δελτίο ελέγχου δομικής τρωτότητας των κτιρίων και το διάγραμμα κάλυψης δεν έχουν εκδοθεί.Την ίδια στιγμή, η έναρξη της β' φάσης της διαδικασίας για την ηλεκτρονική υποβολή των δικαιολογητικών και μελετών, που βάσει της ρύθμισης είναι απαραίτητα για την ολοκλήρωση της τακτοποίησης, παραμένει ένα μεγάλο ερωτηματικό καθότι δεν υπάρχει νέα εγκύκλιος.Το ΥΠΕΚΑ στις 28 Μαΐου εξέδωσε απόφαση με τροποποιήσεις και προσθήκες επιτρέποντας την αλλαγή χρήσης των αυθαίρετων χώρων αλλά και την επιστροφή των χρημάτων, τα οποία λανθασμένα καταβλήθηκαν για τακτοποίηση αυθαιρέτων κτισμάτων ή ημιυπαίθριων χώρων. Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων απευθύνονται στους μηχανικούς για να βρουν μια λύση, αλλά το αλαλούμ συνεχίζεται.

Οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων κτισμάτων οι οποίοι κατέβαλαν το πρόστιμο εφάπαξ εξακολουθούν να είναι εκτεθειμένοι, καθώς, όπως αναφέρει στο ΒΗΜΑ ο πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας κ. Νίκος Ζυγούρης, οι μηχανικοί τους αδυνατούν να προχωρήσουν σε ολοκληρωμένη υπαγωγή του ακινήτου με την κατάθεση των απαιτούμενων από τον νόμο δικαιολογητικών. «Για να γίνει αυτό θα πρέπει να υποβάλουν ηλεκτρονικά τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τις μελέτες σε ένα σύστημα το οποίο δεν έχει ακόμη τεθεί σε λειτουργία. Επιπλέον, η προηγούμενη διοίκηση του υπουργείου δεν φρόντισε να λύσει το θέμα του δελτίου δομικής τρωτότητας ή της μελέτης που προβλέπεται στον νόμο».

Δεν είναι τυχαίο ότι οι πολίτες εμφανίζονται διστακτικοί και δεν προχωρούν σε τακτοποίηση είτε λόγω της οικονομικής κρίσης και της ρευστής πολιτικής κατάστασης είτε εξαιτίας των μελανών σημείων της ρύθμισης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το τελευταίο δίμηνο οι αιτήσεις που κατατίθενται καθημερινά στο ΤΕΕ είναι περίπου 800 - 1.000 την ημέρα όταν το τρίμηνο Νοεμβρίου 2011 - Φεβρουαρίου 2012 υποβάλλονταν περίπου 3.000 φάκελοι καθημερινώς.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΤΕΕ το σύνολο των αιτήσεων (από 1ης Οκτωβρίου 2011 ως 30 Μαΐου 2012) φτάνει τις 348.222. Τα συνολικά αναμενόμενα έσοδα από τα τακτοποιημένα αυθαίρετα ξεπερνούν τα δύο δισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, από αυτά ως σήμερα έχουν εισπραχθεί τα 504.310.135 ευρώ. Τα υπόλοιπα αναμένεται να... ενισχύσουν τη «μαύρη τρύπα» των κρατικών ταμείων σε βάθος τριετίας.

Αξίζει να αναφερθεί ότι, σύμφωνα με το ΤΕΕ, από τα αυθαίρετα που έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση μόλις το 6% έχουν βρεθεί υπερήμερα στις πληρωμές πέραν του ενός μηνός. Η τελική προθεσμία υποβολής φακέλων λήγει στις 30 Ιουνίου. Για την κατάθεση των δικαιολογητικών και μελετών της β' φάσης η καταληκτική ημερομηνία έχει παραταθεί ως τις 30 Σεπτεμβρίου 2012.